پله فلزی
پله یکی از مهم ترین و کاربردی ترین اجزای ساختمان است. این عنصر کاربردی نه تنها به طور مداوم مورد استفاده قرار می گیرد، بلکه حضور آن در خانه زیبایی بی نظیری به فضا می بخشد.
خانه هایی که از این المان در طراحی آن ها استفاده شده است در مقایسه با خانه هایی که فاقد پله هستند جلوه ای باشکوه تر دارند، زیرا اشکال هندسی به کار رفته در طراحی راه پله بر دکوراسیون داخلی و یا نمای بیرونی ساختمان اثرگذار خواهد بود.
شکل ظاهری پله های ساختمان با توجه به نوع کاربرد آن ها طراحی می شود. این قسمت باید به نحوی ساخته شود که استفاده از آن به آسانی صورت گیرد، علاوه بر آن از ایمنی لازم جهت بالا رفتن و پایین آمدن برخوردار باشد.
پله فولادی
پلکان، یک پل ارتباطی بین دو سطح مختلف است و افراد می توانند با استفاده از آن از یک مکان به مکان دیگر بروند. متریال های مختلفی در ساخت این عنصر به کار می روند که از جمله می توان به انواع پله چوبی، فولادی، سنگی، بتنی، پلکسی و چوبی فلزی اشاره کرد.
هر کدام از این پله ها قابلیت ها و زیبایی های منحصر بفرد خود را دارند و زیبایی بی نظیری به فضا می بخشند. این عنصر سازه ای از ۳ قسمت اصلی پله، سطح شیب دار و پاگرد و سه قسمت فرعی خیز پله، آب چکان و نرده تشکیل شده است.
سطح شیب دار به سطحی که پله ها بر روی آن تعبیه می شوند گفته می شود و در واقع نوعی شاسی برای راه پله به شمار می آید. پاگرد نیز محلی برای چرخش و تغییر مسیر حرکت و استراحت بین ردیف های پله است.
به شیبی که از پایین به سمت بالای پله ادامه دارد خیز پله و به سطح شیبداری که به همراه شیارهای باریک در کنار راه پله برای خروج آب طراحی شده آب چکان پله گفته می شود.
نرده راه پله هم همان گونه که از نامش پیداست دور تا دور پله ها از پایین تا بالا قرار می گیرد و هدف از طراحی آن جلوگیری از سقوط افراد است. طراحی این المان باید بر اساس استانداردها صورت پذیرد.
حداکثر پله های متوالی در هر بازو باید ۱۲ عدد باشد و در صورت بیشتر بودن این تعداد باید از پاگرد بین آن ها استفاده کرد. ارتفاع استاندارد برای آن نیز ۱۸ سانتی متر و اندازه کف آن باید ۳۳ سانتی متر باشد.
برای ایجاد امنیت در تردد بین راه پله ها از نرده استفاده می شود. ارتفاع نرده محافظ حداقل ۸۰ سانتی متر است. تعبیه حفاظ در پرتگاه های مجاور راه پله امری بسیار ضروری می باشد و از خطر احتمالی سقوط می کاهد.
بنابراین طراحی اصولی این المان در ساختمان نه تنها به زیبایی آن می افزاید، بلکه تردد بین طبقات را آسان کرده و ایمنی را به ارمغان می آورد. پله ها از نظر نوع طراحی و ظاهر به انواع مختلفی تقسیم می شوند که در ادامه به آن ها اشاره شده است. با ساختمانچی همراه باشید.
انواع راه پله
راه پله ها براساس نوع طراحی و ساخت آن ها به دو دسته مستقیم و پیچ دار تقسیم می شوند که هریک از این دسته ها نیز خود شامل چند قسمت می شوند:
پله مستقیم
طراحی این پله ها به صورت مستقیم و بدون هیچ پیچشی می باشد. طول پله های مستقیم در مقایسه با سایر پله ها بیشتر است به همین دلیل در مکان هایی که از نظر فضا مشکلی ندارند، ساخته می شوند.
شکل هندسی آن ها به صورت مستطیل شکل است و عرض کف آن ها اغلب ۳۰ سانتی متر می باشد. پله های مستقیم به انواع یک طرفه، دو طرفه با پاگرد وسط و دو زانو، دوطرفه با پاگرد وسط و سه بازو و سه طرفه با دو پارگرد و سه بازو دسته بندی می شوند.
پله مستقیم یک طرفه
این پله ها اصولاً طول بلندی دارند و در مکان هایی که فضای طولانی به اندازه کافی وجود دارد تعبیه می شوند. طول بسیار بلند آن ها گاهی برای افراد خسته کننده است به همین دلیل در مسیر آن پاگرد تعبیه می شود.
پله دوطرفه با پاگرد وسط و دو بازو
این مدل از جمله رایج ترین پله ها می باشند که در اکثر ساختمان ها به چشم می خورد. نحوه طراحی آن ها بدین صورت است که پس از یک ردیف پله، پاگرد تعبیه می شود، سپس ردیف بعدی شروع می شود.
در واقع پاگردی که در بین دو ردیف پله قرار دارد فضای زیادی اشغال نکرده و فرصتی برای استراحت فرد فراهم می کند.
پله دوطرفه با پاگرد وسط و سه بازو
این مدل متشکل از دو ردیف پله به عرض کم و یک ردیف پله با عرضی بیشتر می باشد و اصولاً در مکان هایی که تردد در آن ها زیاد است مورد استفاده قرار می گیرد؛ از جمله دانشگاه ها، ادارات و غیره.
پله سه طرفه با دو پاگرد و سه بازو
از این نمونه در ساختمان هایی که ارتفاع بین طبقات بلند و فضای پله کم است استفاده می شود. از فضای بین این پله ها می توان برای تعبیه آسانسور استفاده نمود.
پله پیچ دار
این نوع پله ها همان طور که از نامشان پیداست دارای پیچ هستند و زاویه پیچ آن ها با توجه به فضا تعیین می شود. این مدل به انواع زیر دسته بندی می شوند:
پله با پیچ کامل
از آن ها در مکان هایی که فضا محدود است استفاده می شود زیرا فضای بسیار کمی اشتغال می کنند. اگر به مغازه های کوچک و یا رستوران ها و فست فودها مراجعه کنید، شاهد چنین پله هایی خواهید بود.
یک پیچ کامل در طراحی آن ها به چشم می خورد و پله ها و نرده آن ها با پیچی ملایم به سمت بالا هدایت شده اند.
پله با پیچ قائم
این نوع پله ها دارای پاگرد هستند و به منظور استفاده بهینه از فضا طراحی شده اند. در فضای پاگرد گاهی دو الی سه پله تعبیه می شود و پیچ آن ها صورت قائم است.
پله با پیچ تزئینی
این پله ها از جمله زیباترین پله ها می باشند که اغلب در ساختمان های بزرگ و لوکس طراحی می شوند. عرض آن ها زیاد است به همین دلیل نیاز به فضایی بزرگ دارند. زیبایی پله پیچ تزئینی بی نظیر است و نمادی از زندگی در مکانی مجلل محسوب می شود.
راه پله مدرن و زیبا
از آن جایی که امروزه از سبک مدرن در طراحی و دیزاین خانه به میزان زیادی استفاده می شود، بد نیست با ایده های طراحی راه پله مدرن آشنایی داشته باشید. برای مثال ساخت راه پله های شیشه ای می تواند ایده خوبی در این زمینه باشد.
طراحی نمونه هایی که از فضای زیر آن می توان به عنوان شلف و برای قرار دادن کتاب استفاده کرد، از دیگر ایده های طراحی راه پله مدرن می باشد. رنگ آمیزی این عنصر با استفاده از ایده های خلاقانه نیز از دیگر راهکارها برای انجام این کار می باشد.
راه پله چوبی
نمونه ای از زیباترین انواع راه پله هایی که می توان در طراحی خانه مورد استفاده قرار داد، نمونه چوبی می باشد. چوب به عنوان متریالی طبیعی می تواند باعث القای گرما به فضای خانه شود.
زیبایی این متریال بر هیچ کس پوشیده نیست. اگر شما نیز از جمله طرفداران طراحی راه پله چوبی هستید، باید به یاد داشته باشید که نگهداری از آن کمی مشکل بوده و باید توجه ویژه ای در این زمینه داشته باشید.
راه پله شیشه ای
نمونه ای دیگر که می توان آن ها را در دسته راه پله های مدرن قرار داد، انواع شیشه ای می باشد. راه پله های شیشه ای نمای زیبایی به خانه بخشیده و بهترین انتخاب برای فضای کوچک می باشد.
راه پله سنگی
یکی از لوکس ترین انواع راه پله هایی که می توان در طراحی فضای مورد نظر از آن استفاده کرد، انواع سنگی می باشد. نکته مهمی که در طراحی آن ها باید به یاد داشته باشید، انتخاب سنگ مرغوب می باشد.
نمونه سنگ هایی که می توان به این منظور مورد استفاده قرار داد، سنگ گرانیت و سنگ مرمر می باشد. انتخاب سنگ مناسب باید با توجه به فضای داخلی و خارجی صورت پذیرد.
ضوابط و مقررات ساخت راه پله
به منظور نظارت بر تامین نیازهای ساکنین و بهره برداری از ساختمان های تابع نظام مهندسی و کنترل ساختمان، مقررات ملی ساختمان باید مورد توجه قرار گیرند.
طبق ماده ۳۲ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب اسفند ماه ۱۳۷۴، این مقررات مجموعه ای از قوانین فنی و آئین نامه کنترل و اجرایی هستند که در جهت تامین رفاه، ایمنی، بهداشت و صرفه اقتصادی رعایت می شوند.
بر اساس مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، الزامات عمومی ساخت پله ها، راه پله ها و جان پناه ها به شرح زیر می باشند:
- پاگردها، کف پله ها و لبه آن ها باید از مصالح ایمن ساخته شوند و لغزنده نباشند.
- عرض پاگرد نیم دایره ای شکل در پله های اصلی باید با عرض پله مساوی باشد.
- حداقل عرض پله در پله های غیر اصلی ساختمان اگر بین دو دست انداز باشد ۶۰ سانتی متر، بین دیوار و دست انداز ۷۰ سانتی متر و بین دو دیوار ۸۰ سانتی متر می باشد.
- مصالحی که برای ساخت پلکان اصلی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند، باید در برابر حریق مقاوم باشند.
- در مکان هایی که دارای اختلاف سطح بیشتر از ۷۰ سانتی متر هستند، باید با ایجاد دست انداز یا جان پناه مانع از سقوط افراد شد.
- حداقل عمق کف پله های اصلی ساختمان باید ۲۸ سانتی متر باشد.
- حداقل عرض پله مستقیم در پله دسترسی اصلی باید ۱۰۰ سانتی متر و در پله دارای پاگرد باید ۱۲۰ سانتی متر باشد.
- پله های ارتباط دهنده طبقات باید تا همکف یا طبقه ای که به فضای باز ختم می شود ادامه داشته باشد.
- در جان پناه هایی که در آن ها از شیشه استفاده شده باید از شیشه ایمن استفاده گردد.
- ارتفاع جان پناه های شیبدار یا دست اندازها از لبه پله باید ۹۰ سانتی متر باشد.
- پلکان اصلی ساختمان نباید با تجهیزاتی مانند جعبه آتش نشانی مسدود شوند.
- فاصله بین دو نرده عمودی دست انداز نباید از ۱۱ سانتی متر بیشتر باشد.
- در صورت استفاده از نرده های تزئینی نباید از هیچ قسمت آن کره ای به قطر ۱۱ سانتی متر عبور کند.
